گردشگری به عنوان صنعتی پیشرو در بسیاری از کشورهای جهان از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده و نمونه ­های موفق در این صنعت توانسته ­اند تا از فرصتهای اقتصادی حاصل از توسعه گردشگری، منافع بسیاری کسب نمایند. اما منافع گردشگری تنها به بعد اقتصادی محدود نمی­شود و سایر جنبه­ ها از جمله جنبه­ های فرهنگی و اجتماعی را نیز شامل میشود. تاثیری که گردشگری بر فرهنگ، تعاملات و هویت افراد و جوامع دارد قابل توجه و در خور بررسی است.

معنای ریشه‌ای تفرج را بازیافتن سلامتی پس از یک دوره نقاهت طولانی ذکر کرده‌اند، امّا امروز این واژه مترادف با مفهوم گذراندن فراغت در هوای آزاد به کار می‌رود و در جهان صنعتی رواج یافته است (Kaurdell,1985).  تفریح عبارت است از هر گونه فعالیتی که با قصد قبلی و با میل و رغبت در اوقات‌فراغت انجام می‌شود. بنابراین تفریح یک تجربه احساسی و لذت‌بخش است، که با تمایل افراد در هنگام فراغت به آن‌ها دست می‌دهد.

گردشگری به عنوان سومین صنعت بزرگ دنیا علاوه بر اشتغال زایی باعث تحصیل ارز، تامین آرامش، توزیع عادلانه ثروت و تبادل فرهنگ ها میشود. با ورود هر گردشگر زمینه اشتغال ۳ تا ۵ نفر ایجاد می شود، به طوری که براساس پیش بینی سازمان جهانی جهانگردی تا سال ۲۰۱۰، ۴۳ درصد از فرصت های شغلی دنیا در ارتباط با صنعت گردشگری خواهد بود و در آینده نزدیک این صنعت به مهم ترین شاخص اقتصادی هر کشور تبدیل خواهد شد.

این نوع گردشگری شامل گردهمایی‌ها، سفرهای تشویقی، تشکیل جلسه‌ها یا بر پا کردن نمایشگاه‌ها[1] می‌شود و افراد علاوه بر انجام امور مربوطه، در خلال آن اقدام به بازدید از محل و اطراف آن و تفریح می‌پردازند. در سفرهایی که با هدف بازرگانی و تجارت انجام می‌شود، مسافر در گردهمایی‌ها، کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها، شوراها، برنامه‌های مذهبی، تبلیغی و کارهای حرفه‌ای یا تخصصی شرکت می‌کند.

مقصود از گردشگردی فرهنگی، بحث درباره آن بخش از صنعت است که به جاذبه های فرهنگی توجه خاص می کند. این جنبه های جذاب، متفاوت اند و موزه ها، نمایشگاه ها و از این قبیل چیزها را در بر می گیرد. در کشورهای توسعه یافته، جذابیت های فرهنگی شامل موزه های هنری، نمایشگاه ها، ارکسترها و سایر کارهای هنری و موسیقی می شود.

ابتدایی‌ترین مشخصه برای گردشگری پایدار، دستیابی به رشد کیفی در شرایطی است که محیط‌ زیست طبیعی و ساخته شده را تخریب نکرده و از فرهنگ تاریخ و میراث محلی محافظت شود (اِجِل، 1388: 20).

گردشگری جدای از شاخه‌های اصلی و مورد نظر عموم مردم، دارای زیرشاخه های متعدد و تخصصی است. امروزه واژه‌هایی مانند پرنده‌نگری، گردشگری رودهای خروشان یا گردشگری نیاكان‌شناسی و در مجموع گردشگری با یك هدف خاص و معین به گوش آشناست و در دنیا جایگاه خود را یافته‌ است زیرا دست‌اندركاران گردشگری دریافته‌اند كه لازم است علایق خاص را نیز در نظر داشته باشند و از سوی دیگر می‌دانند كه هر نوع جاذبه گردشگری جایگاه خاص خود را دارد.

جامعه صنعتی، از یک طرف نیاز به جهانگردى را خلق کرد و از طرف دیگر شرایط مثبتى به‌وجود آورد، که این پدیده در سطح تمامى جامعه مطرح شود.

جهانگردى که تا اواخر قرن نوزدهم از امتیازات انحصارى طبقه کوچک و مرفه جوامع آن زمان بود، پس از پیدایش نخستین سازمان‌هاى جهانگردى و مؤسسات آموزشى و پرورشی، گسترش چشمگیر خود را آغاز کرد.

اکوتوریسم کوتاه شده کلمه ecological tourism می باشد که معادل فارسی آن طبیعت گردیست رشد چشمگیر صنعت جهانگردی در جهان و گسترش روز افزون فعالیت های وابسته به آن بویژه در بخش اکوتوریسم .اکوتوریسم گرایشی تازه است از صنعت جهانگردی.

زیبایی‌های طبیعت، مشاهده طبیعت بکر و زندگی حیات‌وحش ، گردشگران و ماجراجویان بسیاری را به اقصی نقاط جهان از قطب جنوب تا قلب جنگل‌های استوایی می‌کشاند. شکار در آفریقا و بازدید از بیابان‌های گرم و یا سرد خشک در آسیا و روسیه، مشاهده بزرگ‌ترین و مسن‌ترین درختان جهان را نیز می‌توان در زمره این نوع گردشگری برشمرد.