دخمه‌ای است که در صخره‌ها، کوه‌هاو یا تپه‌هابرای خاکسپاری مردگان ساخته می‌شده‌است. گوردخمه‌های زیادی از دوران مادهاو پس از آنان در سراسر ایرانیافته شده‌است. . به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که گوردخمه‌ها بیش از آنکه ریشه و منشاء آشوریو مادی داشته باشند، به هنر معماری اورارتوها مرتبط هستند.به گوردخمه استودان نیز گفته میشود.

نمونه دیگر معماری مادها استودان ها ( گور دخمه ها )هستند.در آن زمان بد ترین کارها را الوده نمودن چهار عنصر اب خاک اتش و هوا میدانستند.در ان زمان کسی که از دنیا می رفت را روی شبکه فلزی و اهنی (هر چند فلزات نیز از سنگ بدست می امده اند)در کریاس خانه میگذاشتند.نساکشها مردگان را در دخمه ها میگذاشتند.دخمه ها را معمولا بیرون از ابادی ها میساختند.مرده را درون ان برده و ان را به سنگ می بستند تا جانوران لاشخور نتوانند استخوان انها را همراه گوشت بکنند.این استخوان را سپس تمیز کرده در جعبه سنگی در داری (مانند صندوق ) و در جایی به نام اسدان(استخوان دان) یا استودان میگذاشتند تا با خاک تماس پیدا نکند.

معماری آرامگاهی

معماری آرامگاهی قبل از اسلام

مقدمه:

یکی از پر تعداد ترین بناهای تاریخی به جای مانده در ایران آرامگاه میباشد.که با بررسی و مطالعه سیر تاریخی و فرهنگی ان اطلاعات بسیاری پیرامون تحولات معماری به دست خواهد امد.طبیعی است توجه جوامع انسانی به معماری این گونه بناها معلول دو علت بوده است:عامل معنوی مذهبی و دیگری عامل اجتماعی .
معماری ارامگاهی در ایران (قبل از اسلام و بعد از اسلام)تمرکز ایجاد شده است.
در اهمیت معماری ارامگاهی همین بس که بخش قابل توجهی از بقایای معماری قدیم را شامل میشود.
ادولف لوس در این رابطه میگوید:معماری چیزی نیست جز یادمانها و مقابر که بیانگر تاریخ و قدمت قوم و ملت هاست.