پیراهن مادها

این سه نقش عبارتند از:

نقش بر جسته داریوش در موزه ایران باستان که یک نفر مادی به حالت احترام دیده می‌شود.

نقش بر جسته دوم لباس اسلحه‌دار شاهی است که می‌توان چین لباس را تا حدی مشاهده نمود.

نقش سوم که چین لباس در آن تا جدی مشهود است بر پیراهن نیزه‌دار منقوش بر جرز شرقی پلکان کاخ آپادانا است.

سایر نقوش بسیار ساده و صاف تراش خورده و چنین به نظر می‌رسد که فقط پیرامون سازی شده‌اند و بی دقتی دیده می‌شود.

چنان که نقوش تخت جمشید نشان می‌دهند، پیراهن مادی تا به زانو بلند است و آستین‌هایش نیز که از شانه تا مچ است، استوانه‌ای و گرد دیده می‌شود یقه پیراهن‌ها به سه شکل « نیم گرد- نیم گرد ملایم و افقی» حجاری شده‌اند.

در بعضی از نقوش بر جسته چنین به نظر می‌رسد که دامن پیراهن‌ها تنگ می‌باشد و جایی برای فراخ شدن ندارند ولی در تصاویری که بعداً ارائه خواهد گردید، مشاهده می‌شود که دامن جادار و فراخ می‌باشد و به راحتی می‌توان پا را در آن به حرکت در آورد.

چین‌های پیرامون کمر که به وسیله تنگ کردن کمربند به وجود آمده‌اند نشان می‌دهد که پیراهن در ناحیه کمر فراخ بوده‌اند و با این مسئله شاید بتوان گفت که پیراهن‌ها به شکل زنگ و هرم ناقص بوده‌اند.

آستین پیراهن وضعیت ساده‌ای دارد و ظاهراً بالای شانه آن دوخته شده است. هیچ یک از نقوش پیراهن مادی، گوشه اضافی یا به اصطلاح لچکی ندارند. بنابراین احتمالاً دارای «مرغک» در زیر بغل بودند. بلندی آستین تا مچ دست می‌رسد . چنان که نقوش نشان می‌دهند، شکل عمومی آنها از بالا به اندازه لازم جادار است و به تدریج تا پایین به تنگی گراییده است. تمام نقوش مادی در تخت جمشید دم آستین‌ها را چسبان نشان می‌دهند.

منبع: سرفراز، علی اکبر و همکاران (۱۳۸۹)؛ باستان شناسی و هنر دوران تاریخی ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی؛ انتشارات مارلیک؛ صص ۸۸-۸۹