بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
بهرام عابدینی
سوسن چلچراغ نام علمی: Lilium ledebourii
یکی از گونه های تیرهٔ سوسن است. ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۵۰سانتیمتر است. تنها گونهٔ ایرانی جنس سوسن است که از لحاظ زیبایی همردیف اکثر گونه های شناخته شده و پرورش یافتهٔ این جنس است. نمونه هایی از آن که بیشتر از ۱۵ گل دارند، نیز دیده شده است اما معمولاً دارای ۴ تا ۱۰ گل است که قطعات گل پوش آن در حدود ۷ سانتیمتر طول دارند. این گونه تاکنون فقط در یک محل در استان گیلان کشف شده و در خارج از ایران نیز تنها در شهرستان لنکران در جمهوری آذربایجان کشف شده است. در این منطقه از استان گیلان که هم اکنون محافظت می گردد در حدود ۲۰۰۰ نمونه از آن در یک ناحیهٔ کوچک از جنگل های مخروبهٔ راش اطراف ده و در ارتفاع ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ متری دیده شده است. زمان گلدهی در خرداد ماه است.
(Fritillaria) نام یک سرده از راستهٔ سوسنسانان است.
عمر این گیاه بسیار کوتاه است. گلدهی آن از اوایل اردیبهشت آغاز میشود و در فصل بارش پایان مییابد. لاله واژگون از گیاهان علفی پیازدار و چندسالهاست که تاکنون ۱۵ گونه آن در ایران شناسایی شدهاست. گونه زرد کمرنگ متمایل به لیمویی این گلها موسوم به لاله گرگانی بین ۵۰ تا ۸۰ سانتیمتر ارتفاع دارد.
پیاز این گیاه به علت وجود موادی موسوم به آلکالوئیدهای ایمپریسین و فرتیسین مسکن درد است.
تاکنون شصت گونه از از این گیاه شناخته شدهاست. پیاز آن به صورت یک غده متورم، گوشتدار بوده و دارای مقدار زیادی نشاسته و چندین عامل دارویی است و چون تازه باشد سمی بوده و قابل خوردن نیست، ولی در چین سمیت آن را گرفته و در آشپزی از آن استفاده میکنند.
موقعیت و وسعت دشت مغان :
مغان در شمال شرقی ترین نقطه آذربایجان قرار گرفته است ومساحت آن حدود حدود 9/5226 کیلومتر مربع می باشد که حدود 1/29 درصد استان اردبیل > 7/4 درصد کل مساحت آذربایجان و یک سیصد و پانزدهم از خاک ایران را شامل می شود این منطقه از طرف شمال وشرق به جمهوری آذربایجان از جنوب به شهرستان مشکین شهر واز غرب به ارسباران محدود می گردد.
مغان در مقایسه با کشورهای کوچک جهان حدود 2751 بابر موناکو و244 برابر نائورو -85 برابر سان مارینو -32 برابر لیختن اشتاین -5/16 برابر مالت -8 برابر بحرین – 5 برابر گرنادا – 3 برابر کشور کومورو2 برابر لوكزامبورگ مساحت دارد.
مغان تا سال 1355 یکی از توابع مشکین شهر محسوب می شد ودر این سال از شهرستان مشکین شهر جدا گردید وبعنوان یک شهریستان مستقل در چارچوب تقسیمات کشوری به شمار آمد وشهر گرمی به مرکزیت آن تعیین شد وشهرستان مغان دارای سه بخش مغان غربی )به مرکزیت پارس آباد ) مغان شرقی ( به مرکزیت بیله سوار) و گرمی ( به مرکزیت گرمی)گردید در شهریور 1370 نیز بدنبال تصویب مجلس شورای اسلامی بخشهای مغان غربی ومغان شرقی با تغییر نام به پارس آباد وبیله سوار بصورت دو شهرستان مستقل در آمده ومغان عملا به سه شهرستان مستقل )گرمی بیله سوار وپارس آباد(تقسیم شد
معماران ایرانی به دلیل نگاه عالمانه به اقلیم و علم زیست شناسی، عجایبی حیرت انگیز و ماندگار با عنوان کبوترخانههای ایرانی خلق کردهاند که حقیقتا سزاوار است به آنها به عنوان آثاری برتر از عجایب هفتگانه عالم نگاه کرد.
به گزارش خبرنگار مهر از یزد، کبوترخانههای ایرانی مانند بسیاری از مظاهر هنری ایران ناشناخته ماندهاند این در حالی است که این برجهای زیبای کبوتران به عنوان زیرساخت تاسیسات کشاورزی در تمام سرای ایران از کنارههای شرقی دریاچه ارومیه گرفته تا کویر یزد و میبد و برخی روستاهای نطنز و کاشان و از جنوب خراسان و طبس گرفته تا گوشه و کنار شهرها و آبادیهای این سرزمین حضوری پیوسته داشته است. تنها در حوالی اصفهان بیش از سه هزار برج زیبای کبوتر وجود داشته است و استان یزد نیز در شهرستان میبد یکی از زیباترین کبوترخانهها را در خود جای داده است. طراحی و عملکرد کبوترخانهها بسیار جالب و عالمانه بوده به گونهای که در جذب کبوتران و خلق زیستگاهی امن برای کبوتر، حیرت برانگیز بوده است.
باغ دولت آباد در یزد در اواخر دوره افشاریه و درسال ۱۱۶۰ ه.ق توسط محمد تقی خان معروف به (خان بزرگ) که وی سرسلسله خاندان خوانین یزد بود احداث گردید. مرحوم محمدتقی خان ابتدا قناتی به طول ۶۵ کیلومتررا احداث نمود و آب را از مهریز به یزد و محل کنونی باغ دولت آباد رساند و سپس مجموعه حکومتی (دارالحکومه) خو د را بنا کرد.
این باغ با مساحتی درحدود 70000 مترمربع شامل ساختمان ها، حوض ها و آبنماهای بسیاری بوده که در فضای بین آنها باغهای با درختان انار و انگور و… باگل های فراوانی زینت بخش محیطبوده اند.این باغ به دو قسمت کلی اندرونی و بیرونی (جلوخان) تقسیم می شود.
دژ بابک خرمدین بر فراز قله کوهستانی در حدود 2300 تا 2700 از سطح دریا ارتفاع دارد.
قلعه بابک که به نامهای قلعه بابک، دژ بابک، بذ و قلعه جمهور هم معروف است دژ و مقر سردار تاریخی ایران، بابک خرمدین بوده است که در هنگام قیام بر علیه دستگاه خلافت عباسی در قرن سوم هجری ساخته شده است.
مسافت راه کلیبر به قلعه حدود 3 کیلومتر است و به هنگام عبور باید گردنهها و گذرگاههای خطرناکی را پشت سر گذاشت.
قبل از رسیدن به دروازه قلعه و ورود به بنای مستحکم دژ باید از معبری عبور کرد که به صورت دالانی است و از سنگهای منظم طبیعی شکل گرفته و تنها گنجایش عبور1 نفر را دارد و دو نفر به سختی میتوانند از آن بگذرند.
فاصله این معبر تا باروی قلعه در حدود 200 متر است و مقابل آن قرار دارد. از همین نقطه است که صعوبت راه و ابهت خاص این قلعه رفیع و موقعیت خیره کننده آن بیننده را به اعجاب وا می دارد.
این اثر در تاریخ ۱۳۷۸/۰۸/۲۶ با شمارهٔ ثبت ۲۴۹۳ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
پل سفید اهواز یا پل معلق نام یکی از پلهای شهر اهواز میباشد که یکی از نمادهای شهر اهواز محسوب میگردد. این پل در سال ۱۳۱۵ ه.خ بر روی رودخانه کارونساخته شدهاست. این پل دارای دو قوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری است.
دریای خزر که در گذشته به نامهایی چون خاواینسکی، دریای هیرکانیان، دریای جرجان (گرگان)، بحر مازندران بحر آبسکون و بحر قانیا، نامیده میشد، بزرگترین دریاچه رو.ی زمین است. این دریای بسته که در شمال کوهزایی آلپ- هیمالیا قرار گرفته، باقیماندهای از دریای پاراتتیس است که بر پایه پژوهش های زمین شناسان روسی، حدود 11000 سال پیش، پس از جدایش از دریاهای سیاه ومدیترانه، مستقل شده است.
تپه باستانی یا تپه تاریخی تپه ای است که از تخریب کامل یا ناقص شهر،قلعه، زیگورات یا هر بنای عظیم دیگری در گذشته، حاصل شدهاست.
برخی از تپههای باستانی در ایران ۹ تا ۱۰ هزارسال قدمت دارند.
تپههای باستانی در ایران همواره مورد تاراج قاچاقچیان آثار باستانی بوده و گاه تعیین حریم آنها موجب اختلاف سازمانهای میراث فرهنگی و نهادهای عمرانی است برخی دیگر از این تپهها نیز به محل اقامت بیخانمانها و معتادان تبدیل شدهاست